ز سیم برف، زمین شد چون قلزم سیماب

بیا و کشتی دریای لعل را دریاب

بیا و یک دو قدح کش چه می کنی آتش

که در شتا نرسد هیچ آتشی به شراب

زآب سرخ می افتاد با زال خرد

ازین محیط تلوح ار خروج می طلبی

چه جای زال که رستم بیفتد از سرخاب

کسی برون نرود جز به کشتی می ناب

تن زمین همه در آهن است غرق که چرخ

سهام دی مهی و از قوس می کند پرتاب

رود بباد چو دست چنار پنجه مرد

نعوذبالله اگر آورد برون زثیاب

میان برف بود پای راهمان قدرت

که دست و پنجه مفلوج راست در سیماب

فلک کبود شد و آفتاب می لرزد

ز ابر اگرچه نهانند هردو در سنجاب

چنان مزاج هوا سردتر شدست اکنون

که از دهن شب و روزش روانه است لعاب

نمی کند نظر مهر آسمان به زمین

که در میانه هر دو کدورت است و حجاب

گذار بر کره گل نمی کند خورشید

ز بیم آنکه مبادا فرو رود به خلاب

چگونه نور به مردم رسد؟ که عین زمین

همه بیاض گرفه است با سواد سحاب

زمانه خاک سیه خواست تا کند بر سر

زدست ابر، ولی بر زمین نیافت تراب

شدست حیله طاووس روز، فاخته رنگ

کنون که رنگ حواصل گرفت، بال غراب

من آسیاب فلک پر دقیق می یابم

اگرچه فکر دقیقم نماند و رای صواب

ازین ذقیق چه حاصل سپهر را چو ازان

نه قرص مهر برآید، نه گرده مهتاب

نمی کند اثری آفتاب و ممکن نیست

که با چنین تعبی آفتاب دارد تاب

عظیم کوته و تلخ است و سرد روز امروز

چو روزگار بداندیش شاه عرش حباب

جمال روی تو نقشی عجب زدست برآب!

ز آتشت برآب حیات بسته نقاب

بر آب چشم من ابروی توست بسته پلی

چو نیست در نظرش بس پلی است زان سوی آب

خیال چشم تو در خواب می توان دیدن

خیال چشم تو دارم، ولی ندارم خواب

بحسن و عارض و خط تو برده اند پناه

بهشت طوبی و «طوبی لهم و حسن مآب»

مرا به دور لبت شد یقین که جوهر لعل

پدید می شود از آفتاب عالم تاب

بهار شرح جمال تو داده در یک شرح

بهشت ذکر جمیل تو کرده، در هر باب

دل مرا سر زلف تو کرده، خانه سیاه

غم تو از دل تنگم شدست، خانه خراب

بسوخت این دل خام و به کام دل نرسید

بکام اگر برسیدی بریختی خوناب

لب و دهان تو را ای بسا حقوق نمک

که هست بر جگر ریش و سینه های کباب

هزار صید به هر موی می کشی در قید

کمند طره به هر سو که می کنی پرتاب

محیط کوه رکاب، آفتاب برق عنان

جم سپهر بساط آسمان عرش جناب

معز دینی و دین پادشاه، شیخ اویس

کش آفتاب ملوک از ملایک است، خطاب

نجوم کوکبه شاهی که در جمیع امور

کواکب از در او یافتند فتح الباب

زهی زمین زوقار تو کسب کرده درنگ

زهی سپهر عزم تو طرف بسته شتاب

نواهی تو فلک را ببسته راه مسیر

اومر تو زمین را گشاده پای ذهاب

به قلعه ای که رسی ور حصار گردون است

به دولتت بگشاید «مفتح الا بواب»

به هرچه سعی کنی، ور برون زامکان است

به همت تو بسازد «مسبب الاسباب»

به پر تیز تو پرد همای فتح و ظفر

چنان که طایر کیش آشیان به پر عقاب

ز باد عزم تو خندید ملک را گلبن

به آب تیغ تو گردیده چرخ را دولاب

قضاد قایق فکر تو تا بدید اول

بساخت از زر و از نقره این دو اسطرلاب

شمال رافت توست آنکه کشتی محتاج

برد به ساحل رحمت، ز موج خیز عذاب

عطای دست تو تا ابر دید با سایل

فکند بر رخ دریا هزار باره لعاب

چه حاجت است که سایل کند سوال از تو؟

به بر سوال، کفت را مقدم است جواب

عدو بلارکت آبی تنک تصور کرد

چو پای پیش نهاد از سرش گذشت آن آب

به روزگار تو ابر از محیط آبی خواست

کفت تو گفت به افظی چو لولوی خوشاب

تو ابر تشنه لب تیره روز را بنگر

که آب می طلبد با وجود ما، ز سراب

اگر ز سهم تو غیبت کند، عدو چه عجب!

که از نهیب تو ضغیم گذاشت مسکن خواب

سپهر مرتبه شاها چو رفت یرلغ شاه

که بنده باز نماند ز پای بوس رکاب

اگرچه برگ و نوایی نداشتم لیکن

شدم به حکم اشارت مصاحب اصحاب

چو عزم بود که باشم مقیم در طرفی

مقام بنده به بغداد دید شاه صواب

مقیم را همه جای از سه چیز نیست گریز

نخست خرج و دوم خانه و سوم اسباب

حقق است شما را که بنده را چه قدر

ازین سه چیز نصیب است وزین سه نوع نصاب

امید هست که نوعی کند عنایت شاه

که باشم ایمن و آسوده در همه ابواب

بدولتت شود آزاد گردنم از قرض

به همتت شود آسوده خاطرم زعقاب

همیشه تا بیاض نهار می آرند

مسودات لیال از برای ضبط حساب

حساب عمر و بقای تو باد چندانی

که در محاسبه عاجز شوند، کلک و کتاب